رایانش ابری چیست ؟
رایانش ابری یا همان Cloud Computing، ابزاری فراهم می‌آورد که از طریق آن میتوان به نرم‌افزارهای کاربردی (Application)، به صورت خدمات تحت بستر اینترنت یا شبکه داخلی دسترسی پیدا کرد. رایانش ابری امکان ایجاد پیکربندی و شخصی سازی نرم‌افزارهای کسب و کار را به صورت آنلاین فراهم می‌آورد.
این مقاله شما را قدم به قدم با مفاهیم رایانش ابری آشنا می‌سازد.
مخاطبین
این مقاله برای افرادی آماده شده است که می‌خواهند مفاهیم رایانش ابری را از پایه تا پیشرفته درک کنند. هدف این مقاله آن است که شما را به درک صحیح و کافی از مفاهیم رایانش ابری برساند به طوری که شما بتوانید به عنوان یک فرد خبره در این زمینه اظهار نظر نمایید.
نیازمندی‌ها
قبل از شروع آموزش لازم است شما با مفاهیم اولیه نظیر کامپیوتر، اینترنت، پایگاه داده و شبکه آشنایی داشته باشید. این اطلاعات اولیه به شما در درک بهتر مفاهیم رایانش ابری کمک میکند و سرعت پیشرفت شما را در یادگیری افزایش میدهد.
مروری بر رایانش ابری
رایانش ابری یا همان Cloud Computing ابزاری را فراهم می‌آورد که از طریق آن میتوان به نرم‌افزارهای کاربردی (Application) به صورت خدمات تحت بستر اینترنت یا شبکه داخلی دسترسی پیدا کرد. رایانش ابری امکان ایجاد پیکربندی و شخصی سازی نرم‌افزارهای کسب و کار را به صورت آنلاین فراهم می-آورد.
ابر چیست؟
واژه ابر (Cloud) به شبکه (Network) یا اینترنت بر می‌گردد. به عبارت دیگر ابر مفهومی است که در مکانی غیر از مکان ما (Remote Location) قرار دارد. ابر میتواند سرویس‌هایی روی شبکه‌های عمومی (Public) یا خصوصی (Private) مانند WAN ، LAN یا VPN ایجاد کند. برنامه‌های کاربردی نظیر e-mail، کنفرانس تحت شبکه (Web Conference)، و CRM روی ابر اجرا می‌شوند.[/fusion_text]
رایانش ابری چیست؟
منظور از رایانش ابری اداره کردن، پیکربندی و دسترسی به منابع سخت‌افزاری و نرم‌افزاری از راه دور است. رایانش ابری ذخیره‌ساز داده (Storage)، زیرساخت و نرم‌افزار را به صورت آنلاین ارائه میکند.
رایانش ابری، استقلال از بستر (platform Independency) ایجاد میکند، زیرا به منظور استفاده از آن نیازی به نصب نرم‌افزار روی کامپیوتر شخصی شما نیست. بنابراین رایانش ابری برای نرم‌افزار کسب و کار ما قابلیت دسترسی از همه جا و همچنین قابلیت استفاده به صورت اشتراکی (Collaboration) را فراهم میکند.
مفاهیم اولیه
سرویس‌ها و مدل‌های مشخصی وجود دارند که رایانش ابری را برای کاربران نهایی امکان پذیر و قابل دسترس می‌نمایند. مدل‌های رایانش ابری عبارتند از:
• مدل‌های توسعه (Deployment Models)
• مدل‌های سرویس (Service Models)
مدل‌های توسعه
مدل‌های توسعه نوع دسترسی به ابر را مشخص میکنند. به عبارت دیگر ابر برای استفاده چه کسانی طراحی شده است. ابر میتواند هر یک از چهار مدل دسترسی را داشته باشد:
عمومی(Public)، خصوصی (Private)، ترکیبی (Hybrid) و انجمنی (Community)
ابر عمومی (Public)
ابر عمومی اجازه میدهد که سیستم‌ها و سرویس‌هایش به سادگی در دسترس عموم قرار بگیرد. به دلیل باز بودن ممکن است امنیت کمتری داشته باشد.
ابر اختصاصی (Private)
سیستم‌ها و سرویس‌های ابر اختصاصی تنها در دسترس یک سازمان بخصوص قرار دارد. به دلیل ماهیت خصوصی بودن، امنیت بیشتری دارند.
ابر ترکیبی (Hybrid)
ابر ترکیبی، آمیزشی از ابر اختصاصی و عمومی است که در آن فعالیت‌های حساس و محرمانه با استفاده از ابر اختصاصی و فعالیت‌های غیر حساس با استفاده از ابر عمومی انجام میگیرد.
ابر انجمنی (Community)
سیستم‌ها و سرویس‌های ابر انجمنی قابل دسترسی در مجموعه‌ای از سازمان‌ها هستند.
مدل‌های سرویس:
رایانش ابری بر اساس مدل‌های سرویس استوار است. مدل‌های سرویس به صورت پایه به سه دسته تقسیم می‌شوند:
- زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) Infrastructure-as-a-Service
- بستر به عنوان سرویس (PaaS) Platform-as-a-Service
- نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS) Software-as-a-Service
البته سرویس دیگری با عنوان هر چیز به عنوان سرویس یا (XaaS) Anything as a Service وجود دارد که شامل شبکه به عنوان سرویس (Network-as-a-service)، کسب و کار به عنوان سرویس (Business-as-a-service)، نهاد به عنوان سرویس (Identity-as-a-service)، پایگاه داده به عنوان سرویس (Database-as-a-service) و یا استراتژی به عنوان سرویس (Strategy-as-a-service) میشود.
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS) ساده ترین مدل سرویس است. هریک از مدل‌های سرویس مکانیزم مدیریت امنیت خود را از مدل‌های پایین تر خود به ارث می‌برد. همانطور که در شکل زیر نشان داده شده است.
زیرساخت به عنوان سرویس (IaaS)
IaaS دسترسی به منایع پایه نظیر کامپیوترهای فیزیکی، ماشین‌های مجازی، فضای ذخیره‌سازی مجازی و از این قبیل را فراهم می‌سازد.
بستر به عنوان سرویس (PaaS)
PaaS محیطی اجرایی برای برنامه‌های کاربردی و ابزارهای گسترش و توسعه فراهم میکند.
نرم‌افزار به عنوان سرویس (SaaS)
مدل SaaS امکان استفاده از نرم‌افزارهای کاربردی را به صورت یک سرویس برای کاربران نهایی فراهم می‌آورد.
مفهوم رایانش ابری در سال 1950 با پیاده‌سازی کامیپیوترهای Mainframe که دسترسی به آنها از طریق Thin/Static Client انجام می‌شد، مطرح گردید. از آن به بعد رایانش ابری از کلانیت‌های ایستا به پویا و از نرم‌افزار به سرویس تکامل یافته است. دیاگرام زیر تکامل رایانش ابری را نشان میدهد.
مزایا:
رایانش ابری مزایای زیادی دارد که شماری از آنها در زیر فهرست شده اند:
- دسترسی به نرم‌افزار به صورت سرویس اینترنتی یا شبکه ای
- امکان اداره کردن و پیکربندی نرم‌افزار به صورت آنلاین در هر لحظه
- عدم نیاز به نصب نرم‌افزار جهت دسترسی یا اداره کردن نرم‌افزار تحت ابر
- امکان ارائه ابزارهای توسعه و گسترش و محیط‌های برنامه نویسی از طریق مدل PaaS
- دسترسی به منابع ابر روی شبکه به صورت کاملا مستقل از بستر برای هر نوع مشتری
- ارائه سلف سرویس درخواستی (on-demand self service): استفاده از منابع بدون تعامل با فراهم آورنده سرویس ابر
- صرفه اقتصادی بالای رایانش ابری به دلیل بهره‌وری بالا و سودمندی بهینه. تنها به یک رابطه شبکه‌ای یا اینترنتی برای استفاده نیاز دارد.
- امکان ایجاد تعادل بار (Load Balancing) که قابلیت اطمینان ابر را افزایش میدهد.
ریسک‌های مرتبط:
هرچند نوآوری رایانش ابری در دنیای پردازش مزایای فراوانی را در پی داشته است، اما با ریسک‌هایی نیز همراه است. تعدادی از آنها در زیر فهرست شده‌اند:
- امنیت و حریم خصوصی
این موضوع بزرگترین نگرانی در حوزه رایانش ابری است. از آنجا که در ابر مدیریت داده در زیرساخت به عهده شخص ثالث است، همیشه این حساسیت وجود دارد که اطلاعات محرمانه در اختیار فراهم آورنده سرویس قرار گیرد. با وجود اینکه تأمین کنندگان رایانش ابری حساب‌های کاربران را با کلمات عبور بسیار امن، محافظت میکنند، هر نشانه‌ای از رخنه امنیتی ممکن است به از دست رفتن مشتریان و کسب و کار بیانجامد.
- وابستگی به CSP
برای مشتریان، تغییر فراهم آورنده سرویس ابر (CSP) دشوار است و این سبب میشود که آنها به یک CSP وابستگی پیدا کنند.
- از بین رفتن ایزوله بودن
احتمال از بین رفتن مکانیزم ایزوله کردن سامانه ذخیره‌سازی، حافظه و مسیریابی بین مشتریان مختلف وجود دارد.
- رابط مدیریت
در مورد فراهم آورندگان ابر عمومی، رابط مدیریت مشتریان از طریق اینترنت قابل دسترسی است.
- پاک کردن داده غیر امن یا ناقص
ممکن است داده‌ای که درخواست پاک شدن آن صادر شده است، واقعا از بین نرود. به چند دلیل ممکن است این اتفاق رخ بدهد:
- نسخه‌های دیگری از داده نیز وجود داشته باشند که در زمان پاک کردن در دسترس نیست.
- دیسکی که حاوی داده‌های چندین مشتری میباشد، خراب شده است.
مشخصه‌های رایانش ابری
چهار مشخصه اصلی برای رایانش ابری وجود دارد که در زیر بیان شده است.
- رایانش ابری این امکان را به کاربران میدهد که از سرویس‌ها و منایع به اندازه نیازشان استفاده کنند. هر کسی میتواند در هر زمان به سایت وارد شود و از آنها استفاده کند.
- از آنجا که رایانش ابری کاملاً مبتنی بر وب است، در هر زمان و هر مکان میتوان به آن دسترسی پیدا کرد.
- رایانش ابری این امکان را فراهم میکند که چندین مشتری، استخری از منابع را به صورت مشترک استفاده کنند. هر مشتری میتواند از سخت‌افزار، پایگاه داده و زیرساخت‌های پایه به صورت اشتراکی بهره ببرد.
- این امکان وجود دارد که در هر زمانی منابع مورد استفاده به صورت عمودی یا افقی افزایش پیدا کنند. به عبارت دیگر با توجه به افزایش و یا کاهش نیاز مشتری، منابع توسعه پیدا میکنند.
منابعی که در هر لحظه از زمان توسط هر مشتری مورد استفاده قرار میگیرد، به صورت اتوماتیک مانیتور میشود.
سرویس اندازه گیری شده
در این سرویس فراهم آورنده ابر، تمامی جنبه‌های سرویس ابر را کنترل و مانیتور میکند. بهینه سازی منابع، حسابرسی، برنامه ریزی ظرفیت و هر چه را که لازم داشته باشد.
